ต่อไป →

[เริงอักษร]

..ลีลาวดี.. **โอ้จำปา จงป่า จำปาลาว จำปาขาว ไม้จีน จำปาขอม หรือมอยอ จำไป มีใบกรอม คอยห่อล้อม ช่อดอก ที่ออกบาน **ถิ่นกำเนิด เกิดในแถบ คาริเบียน อยู่เมืองไทย ได้เปลี่ยน เวียนขับขาน ว่า"ลั่นทม" ชมช่อ กอสะคราญ ตามตำนาน จากเขมร เฟ้นเลือกมา **เพราะชื่อเก่า เศร้าสร้อย ชะรอยหมอง ไปเสียงพ้อง ว่า"ระทม" ตรมหนักหนา ลีลาวดี ชื่อใหม่ ใจศรัทธา เพื่อนำมา ปลูกกัน ในบ้านเรือน. *************************                   ลีลาวดี ลีลาวดี หรือ ลั่นทม เป็นไม้ดอกชนิดยืนต้น ที่มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลาง เม็กซิโก แคริบเบียน และอเมริกาใต้ ในบ้านเรา มีความเชื่อมาแต่โบราณว่าไม่ควรปลูก ต้นลั่นทมไว้ในบริเวณบ้าน เนื่องจากมีชื่ออัปมงคล เพราะไปพ้องกับคำว่า “ระทม” ซึ่งแปลว่า ความทุกข์ใจ เศร้าโศกนั่นเอง แต่ได้มีการเปลี่ยนมาเรียกชื่อใหม่แทน ซึ่งก็คือ “ลีลาวดี” โดยเป็นชื่อพระราชทาน จากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ซึ่งมีความหมายว่า “ดอกไม้ที่มีท่วงท่าสวยงามและอ่อนช้อย” และในปัจจุบันนี้ต้นลีลาวดีได้รับความนิยม และปลูกกันอย่างแพร่หลายไม่ว่าจะในบ้าน หรือนอกบ้านก็ตาม           ลีลาวดี มีชื่อสามัญว่า Plumeria, Frangipani, Temple tree  (ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Plumeria spp.) จัดอยู่ในวงศ์ตีนเป็ด (APOCYNACEAE) และอยู่ในวงศ์ย่อยระย่อม (RAUVOLFIOIDEAE) มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า จำปา, จงป่า (กาญจนบุรี),  จำปาลาว (ภาคเหนือ),  จำปาขาว (ภาคอีสาน), จำปาขอม (ภาคใต้), ไม้จีน (ยะลา), มอยอ (นราธิวาส), จำไป (เขมร) เป็นต้น โดยเป็นต้นไม้ที่นิยมปลูกกัน อย่างแพร่หลายเพราะออกดอกตลอดปี เลี้ยงดูง่าย และสีของดอกลีลาวดีนั้นยัง มีสีสันสดใส สวยงาม ไม่ว่าจะเป็น ขาว เหลืองอ่อน ชมพู แดง ฯลฯ ซึ่งบางดอกอาจจะมีมากกว่า 1 สีก็ได้ และดอกลั่นทมยังเป็นดอกไม้ประจำชาติ ของประเทศลาวอีกด้วย.           ประวัติดอกลีลาวดี เดิมทีแล้วต้นลั่นทมเป็นไม้ที่นำเข้ามา จากเขมร ซึ่งมีชื่อเดิมว่า “ต้นขอม” เล่ากันว่ามีการนำเข้ามาปลูกในไทย เมื่อครั้งไปตีนครธมจนได้รับชัยชนะ แล้วได้มีการนำต้นไม้ชนิดนี้เข้ามาปลูก และเรียกชื่อเป็นที่ระลึกว่า “ลั่นธม” โดยคำว่าลั่นนั้นแปลว่า ตีฆ้อง ลั่นฆ้อง ลั่นกลอง ส่วนคำว่าธมนั้นมาจากคำว่า “นครธม” จึงเป็นที่มาของชื่อลั่นธม และเพี้ยนกลายมาเป็น “ลั่นทม” ในปัจจุบัน โดยมีผู้รู้ด้านภาษาไทย ได้กล่าวถึงความหมายของลั่นทมไว้ โดยมีความหมายว่า  “การละแล้วซึ่งความทุกข์ ความโศกเศร้าและมีความสุข” เพราะคำว่า ลั่น นั้นมีหมายว่า แตกหัก ละทิ้ง ส่วนคำว่า ทม ก็หมายถึง ความทุกข์โศก แต่เนื่องจากทุกส่วนของต้นลีลาวดี จะมียางสีขาวขุ่นซึ่งเป็นพิษ โดยสารที่เป็นพิษคือกรด Plumeric acid ถ้าหากสัมผัสยาง จะทำให้เกิดผื่นคันตามผิวหนัง ผิวหนังอักเสบบวมแดง และต้นลีลาวดีนี้กิ่งยังเปราะ และหักง่ายอีกด้วย จึงไม่เหมาะที่จะ ปลูกไว้ในบ้านที่มีเด็กซุกซนอยู่. *********************** แหล่งอ้างอิง : สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) เว็บไซต์เมดไทย (MedThai) ..........*-*.......... เริงอักษร ๑๓ มกราคม ๒๕๖๐

[น้องจ๋า น้องจ๋าจ้า]