ต่อไป →

[ศศิ อักษราศรม]

ก่อนอื่นต้องขออนุญาตเกริ่นก่อนนะคะว่า เรามาศึกษาหาความรู้กันในฐานะ "กัลยาณมิตร"

เพื่อเป็นประโยชน์ในการค้นคว้าของท่านที่สนใจในการเขียนกลอนสืบต่อไปค่ะ

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

สิ่งที่เพื่อนนักกลอนควรทราบค่ะ

ฉันทลักษณ์...คือ ตำราว่าด้วยแบบแผนของกลอน
ขั้นพื้นฐาน มีอยู่ด้วยกัน 5 ประการดังนี้ค่ะ
1-สัมผัสซ้ำ
2-ชิงสัมผัส
3-สัมผัสเลือน(ลงตำแหน่งรับสัมผัส 2 จุด)
4-สัมผัสเลื่อน(ไม่ตรงตำแหน่งรับสัมผัส)
5-เสียงท้ายวรรค

[ศศิ อักษราศรม]

 ▬สัมผัสซ้ำ......
หมายถึงภายในกลอนหกบทสระท้ายวรคที่นำมาใช้ไปแล้วไม่ควรนำมาใช้อีกค่ะ

[ศศิ อักษราศรม]

▬ชิงสัมผัส....
หมายถึง.....ถ้ากลอนวรรคนั้นเสียงท้ายวรรคเป็นเสียงอะไร
เราไม่ควรนำเสียงนั้นมาใช้ก่อนเสียงท้ายวรรคค่ะ
เพราะนั่นจะเกิดการที่เรียกว่า"ชิงสัมผัส"ได้ค่ะ
***ให้นับตั้งแต่เริ่มวรรคแรกเลยนะคะ

[ศศิ อักษราศรม]

▬สัมผัสเลือน.....
หมายถึง....การรับคำ"ช่วงตกสัมผัส"มากกว่าหนึ่งตำแหน่งค่ะ
มักจะเกิดขึ้นในวรรคที่สอง(วรรครับ)
และวรรคที่สี่ค่ะ(วรรคส่ง)คำที่ 3 และคำที่ 5 ค่ะ (สองตำแหน่ง)ในวรรคเดียวกันค่ะ

[ศศิ อักษราศรม]

 ▬สัมผัสเลื่อน.....
หมายถึง....."ช่วงคำตกรับสัมผัส"ไม่ตรงตำแหน่งค่ะ
คือไม่อยู่ในตำแหน่งที่กำหนดคือ คำที่ 3 หรือ 5 ค่ะ

[ศศิ อักษราศรม]

▬เสียงท้ายวรรค....
วรรคที่ ๑ หรือวรรคสดับ สามารถใช้ได้ทุกเสียงวรรณยุกต์ แต่ที่ถือว่าไม่ไพเราะคือ เสียงสามัญ
วรรคที่ ๒ หรือวรรครับ ใช้เสียงวรรณยุกต์ จัตวา โท เอก (เรียงลำดับความไพเราะจากมากไปหาน้อยให้แล้ว)
วรรคที่ ๓ หรือวรรครอง อนุญาตให้ใช้แค่เสียงสามัญ และอนุโลมตรีได้ จึงนิยมใช้กันทั้งสองเสียง
วรรคที่ ๔ หรือวรรคส่ง ให้ใช้เสียงสามัญ และอนุโลมให้ใช้เสียงตรีได้

[ศศิ อักษราศรม]

พยัญชนะในภาษาไทยมีอยู่ 44ตัวค่ะ
แบ่งออกเป็น 3 ชนิดดังนี้คือ

1. อักษรสูง มี 11 ตัว คือ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ส ษ ศ ห  
2. อักษรกลาง มี 9 ตัว ก จ ด ต บ ป อ ฎ ฏ  
3. อักษรต่ำ มี 24 ตัวแบ่งเป็น  
- อักษรต่ำคู่ มี 14 ตัว คือ ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ ฮ  
- อักษรต่ำเดี่ยว มี 10 ตัว คือ ง ญ น ย ณ ร ว ม ฬ ล  
*ซึ่งจะมีแค่อักษรกลางเท่านั้นที่ผันเสียงได้ครบ 5 เสียง



เสียงตรีในรูปวรรณยุกต์โทที่ไม่นิยมใช้ใน วรรครับ หรือท้าย วรรคที่สอง ค่ะ

การผันเสียง....ให้เทียบกับอักษรกลางเป็นหลักค่ะเช่น

กา     ก่า     ก้า    ก๊า    ก๋า
นา     หน่า   น่า   น้า   หนา...ถ้าผันเต็มเสียงจะเปลี่ยนรูปแบบนี้ค่ะ
แต่อักษร น.ซึ่งเป็นอักษรต่ำ จะผันได้แค่ สามเสียงก็จะคงรูปแค่
นา     น่า     น้า
ซึ่งเมื่อผันเสียงแล้วจะอยู่ในเสียงตรีค่ะ

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

คำที่นิยมใช้กันบ่อยๆเช่นคำว่า

น้า   ล้า   ว้า   พร้า ฟ้า  คว้า ค้า ย้า ท้า
นี้     ชี้     งี้    พี้    ลี้
ล้อ   ท้อ   พ้อ
ค้น   ล้น   ท้น
นั้น  รั้น  ทั้น  พั้น
แล้ว  แคล้ว  แพร้ว
ช้ำ  ล้ำ  ค้ำ  น้ำ
คิ้ว  ริ้ว  พลิ้ว  ฟิ้ว
ไซร้   ไท้  ไว้ ใช้ ไร้ ไคร้
เร้น  เฟ้น   เน้น  เค้น  เว้น
พื้น  ชื้น  ฟื้น
ยิ้ม ลิ้ม พริ้ม ซิ้ม คิ้ม
ท้าน  ร้าน
แท้  แร้  แว้
ท้อน  ร้อน  ฟ้อน  ซ้อน
ค้าง  ร้าง  ล้าง
ซึ้ง  ทึ้ง รึ้ง
ทิ้ง  ลิ้งก์ ฟริ้ง  วิ้ง  พริ้ง
เพ้อ  เน้อ  เฟ้อ
ลื้อ  รื้อ  ซื้อ
เคลิ้ม  เทิ้ม
เคว้ง เล้ง
ม้อย  คล้อย  ช้อย  พร้อย
เวิ้ง เซิ้ง
ซ้าย  ร้าย  ว้าย  ท้าย  คล้าย ชะม้าย
โน้ต
ว้าก
เย้ย  เฟ้ย
นุ้ย  ลุ้ย
เฟื้อ  เนื้อ  เชื้อ  เรื้อ

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

คำตายเสียงตรี
 พจน์   ทด  ลด  รถ  รด  ซด  คด
รุด ทรุด พุธ นุช ชุด คุด วุด
ซิบ ริบ งิบ ทิพย์ วิบ
ครับ รับ วับ งับ ทับ นับ ซับ ยับ
รัก คัก นัก ชัก ซัก ยัก ฟัก
ลึก คึก นึก ทึก ยึก
ฟุบ ยุบ ทุบ นุบ ชุบ ซุบ
นิด   พิษ   พิศ  ฤทธิ์  ฮิต  ฟิต  คิด  ชิด  วิต ทิด
ซะ  นะ  ทะ  ละ  ระ  ยะ   ฟะ
แพะ  แนะ  แคะ
นิ  ริ  ซิ  ทิ  ชิ
เท็จ  เคล็ด  เล็ด  เช็ค เล็ก
เพชร
เว็บ  เล็บ
แฟ้บ แว้บ

ฯลฯ


ปล.แล้วจะหามาเติมให้เรื่อยๆค่ะ

Sasi

 

[น้องจ๋า น้องจ๋าจ้า]

กราบขอบพระคุณ
พี่ศศิ  เป็นที่สุดเลยค่ะ
ที่ท่านเมตตา ต่อ เว็บคนภูธร ของเราตลอดมา

[ศศิ อักษราศรม]

การแบ่งช่วงคำอ่าน หรือ คำตก(จังหวะตกของเสียง)

หมายถึงการใช้คำที่จะมารับสัมผัส  เสียงที่ตกไม่ควรอยู่ระหว่างกลางของคำนั้น
ซึ่งมันจะทำให้กลอนนั้นด้อยลงไป อ่านไม่สละสลวย ควรหลีกเลี่ยงค่ะ

* หากถามว่าผิดไหม....?
ไม่ผิดค่ะ แต่ถ้าเป็นกลอนประกวด กรรมการท่านจะตัดคะแนนได้ค่ะ
เช่น
จะอ่านกานท์ผ่านคล่องต้องสร้างสรรค์
เน้นเรื่องฉันทลักษณ์อักษรศรี
ไม่ซับซ้อนกลอนงามความหมายมี
วางให้ดี อย่าส่งลงกลางคำ

ดั่งปูไต่ไฉเฉเดินเป๋ปัด
ถ้ามิพัฒนาตนยลแล้วขำ
สอนให้ลูกถูกทางอย่างแม่ทำ
ลูกปูจำทุกท่ามารดาตน

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

จะเห็นได้ว่า...ฉันทลักษณ์ คือคำเดียวแต่ อ่านสามพยางค์
ถ้าเสียงที่ตกลงตรงคำว่า ฉัน นั่นหมายความว่าคำนี้ได้เกิดการ ฉีกคำค่ะ
พัฒนา ก็เช่นเดียวกันค่ะ

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

[ศศิ อักษราศรม]

ขอสะกิดสักนิดนะคะ

คำที่มักใช้ผิด(เสียงเหมือนกันแต่สระต่างรูปและความหมายต่างกันค่ะ)
 คือคำว่า

ใย กับ  ไย
ใย = ใยแมงมุม เยื่อใย ห่วงใย  ใยบัว ฯ.
ไย=  ทำไม

ปล. ส่วน ไยดี กำหนดให้ใช้ไม้ มลายค่ะ

ใจ กับ ไจ
ใจ= จุดสำคัญ เช่น ใจคน ใจสัตว์ ใจกลาง ใจความ ใจขุ่น ฯลฯ.
ไจ= ส่วนมากใช้เรียกสิ่งของ เช่น ไจไหม

ข่อนกับค่อน
ข่อน=ปั่นป่วน,ไม่สบายใจ
ค่อน=ค่อนแคะ,จวนจะเต็ม

พลิ้ว=ไม่ว่าในกรณีใดๆให้ใช้คำนี้เพียงคำเดียว

* * * * * *
หลงไหล ต้องเขียน หลงใหล
หลับไหล ต้องเขียน หลับใหล

* ปล.นอกนั้นใช้ไม้มลายหมด

ฝันไฝ่ ต้องเขียน ฝันใฝ่

[ศศิ อักษราศรม]

การใช้ไม้ตรี...๗

เราทราบกันดีอยู่แล้วว่าอักษรไทยแบ่งเป็น ๓ อย่าง
แต่ในที่นี้การใช้ไม้ตรีนั้น เราต้องใช้ในวงจำกัด
หลักการจำแบบง่ายๆนะคะ

อักษรสูง            ใช้ไม้ตรีไม่ได้    
อักษรกลาง         ใช้ไม้ตรีได้
อักษรต่ำ            ใช้ไม้ตรีไม่ได้

ยกเว้น
คำใดที่มีอักษรกลางควบอยู่ด้วยจึงสามารถใช้ไม้ตรีได้ค่ะ...เช่น

จร๊า
สก๊อย
เกลี๊ยดเกลียด
ปรู๊ดปร๊าด
แปล๊บ
กร๊วก

[ศศิ อักษราศรม]

เสริมบทกลอน

มาลองกดปุ่ม ALT เล่นดูนะคะ

ALT+1 = ☺
ALT+2 = ☻
ALT+3 = ♥
ALT+4 = ♦
ALT+5 = ♣
ALT+6 = ♠
ALT+7 = •
ALT+8 = ◘
ALT+9 = ○
ALT+10 = ◙
ALT+11 = ♂
ALT+12 = ♀
ALT+13 = ♪
ALT+14 = ♫
ALT+15 = ☼
ALT+16 = ►
ALT+17 = ◄
ALT+18 = ↕
ALT+23 = ↨
ALT+24 = ↑
ALT+25 = ↓
ALT+26 = →
ALT+27 = ←
ALT+28 = ∟
ALT+29 = ↔
ALT+30 = ▲
ALT+31 = ▼
ALT+123={
ALT+125=}
ALT+239 = ๏
ALT+251 = ๛
ALT+250 =๚

(กด ALT ค้างไว้กด + กดเลข ปล่อยมือ)

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

ที่นิยมใช้บ่อยก็เช่น

๏      = เริ่มต้นข้อความ
๚     = จบตอน
๚ะ    = จบบทกวี
๛    = จบเรื่อง
๚ะ๛ = จบบริบูรณ์

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

 

[ศศิ อักษราศรม]

คำที่ต่างรูป หรือมีเสียงสั้น-ยาวที่ต่างกัน
เอามารับสัมผัสกันในระหว่างวรรค และระหว่างบทไม่ได้นะคะ
เช่น..

เสียงยาว▬เสียงสั้น

เกรง.....เกร็ง
เด่น.....เด็น
โถม.....ถม
โหด.....หด
โยน.....ยล
พูด.....พุธ
ชีพ.....ริบ

อีกหนึ่งคำที่พบบ่อยค่ะ
ยืม.....ขรึม
จะเห็นว่าสระคนละตัวกันนะคะ
ฯลฯ

[ศศิ อักษราศรม]

❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

ส่วนที่นอกเหนือจากนี้ก็จะมีสัมผัสเกินหรือเรียกอีกอย่างว่า(ฟุ่มเฟือย)ค่ะ
จะอยู่ในตำแหน่งคำที่สี่ของวรรค ที่สอง(วรรครับ) และ ที่สี่(วรรคส่ง) ค่ะ
หากต้องการให้บทกลอนลื่นไหลไพเราะควรใช้สัมผัสอักษรแทนค่ะ

(จุดนี้ยังไม่ถือบังคับใช้กัน)นะคะแต่ถ้าเลี่ยงได้ก็จะดีค่ะ

เสริมอีกนิด***สระท้ายวรรคที่ใช้ไปแล้วไม่นิยมเอากลับมาใช้อีกค่ะ

อีกอย่างคือ***พยัญชนะตัวเดียวกันไม่นิยมนำมารับสัมผัสกันค่ะ***

[ญิบสลิล ณ นคร]

3119