ต่อไป →

[พรหมพิพัฒน์]

ชาย หญิง ที่อยู่กินกันฉันสามีภรรยา แต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกันตามกฎหมาย จึงไม่ใช่สามีภรรยาที่ชอบด้วยกฎหมาย ถ้าฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดตายไปฝ่ายที่ยังมีชีวิตอยู่ก็ไม่มีสิทธิรับมรดกของผู้ตาย
ยกเว้นกรณีทรัพย์สินที่ได้มาจากการทำมาหากินร่วมกันก็มีสิทธินำมาแบ่งกันฝ่ายละครึ่งหนึ่งก่อน ส่วนที่เป็นของผู้ตายซึ่งเป็นมรดกผู้มีสิทธิรับมรดกก็รับไป
ถ้าสามี หรือภรรยาถูกกระทำละเมิด เช่น ถูกทำร้ายถึงแก่ความตาย ถูกรถชนถึงแก่ความตาย ฝ่ายที่ยังมีชีวิตอยู่ก็ไม่มีสิทธิตามกฎหมายที่จะเรียกค่าเสียหายใด ๆ หรือค่าอุปการะเลี้ยงดูจากผู้กระทำละเมิดได้
บุตรที่เกิดจากบิดามารดาที่มิได้จดทะเบียนสมรสกัน เป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของมารดา แต่ไม่ใช่บุตรที่ชอบกฎหมายของบิดา ถ้าเลิกอยู่กินกันบิดาไม่มีสิทธิใด ๆ ในตัวบุตร
ถ้าต้องการให้เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของบิดา บิดามารดาก็ต้องไปจดทะเบียนสมรสกันในภายหลัง หรือบิดาไปจดทะเบียนว่าเป็นบุตร หรือศาลมีคำพิพากษาว่าเป็นบุตร
บุตรไม่ชอบด้วยกฎหมาย ไม่มีสิทธิฟ้องเรียกค่าเสียหาย หรือค่าอุปการะเลี้ยงดู จากผู้ที่กระทำละเมิดต่อบิดา เสมือนบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย
บุตรที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ถ้าบิดาให้การรับรองว่าเป็นบุตร เช่น
ไปแจ้งตอนเด็กเกิดว่าเป็นบุตร ให้ใช้นามสกุล แนะนำแก่บิดา มารดา ญาติ หรือพรรคพวกเพื่อนฝูงว่าเป็นบุตร ส่งให้ศึกษาเล่าเรียน เช่นนี้ บุตรคนนั้นมีสิทธิได้รับมรดกของบิดาได้
แต่ไม่มีสิทธิอื่น ๆ เหมือนเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย เช่น
บำเหน็จตกทอดต้องเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายจึงมีสิทธิได้รับเพราะไม่ใช่มรดกของผู้ตาย