โคลงดั้น วิวิธมาลี

@ รักจริง จักเปี่ยมล้น
......ให้อภัย
ผิดจึ่งละจดจำ
......มากน้อย
ชั่ว ใช่ปล่อยปะไป
......อาละวาด
คุม,แนะ,ตะล่อม,คล้อยโน้ม
......สู่ธรรม

@ ลงทัณฑ์โทษใช่แก้
......ปัญหา
สอนสั่ง”ปันรัก”นำ
......ชั่วพ้น
“แบบอย่าง”ดุจดารา
......กระจ่างจิต
พลาดผิดทุกข์ท้นแท้
......เมตตา

ปรับใช้ รัสสระ(สระสั้น)
แทนคำ รูปเอก/คำตาย ใน
ตำแหน่งบังคับ (เอก ๗ โท ๔)

@ รักจริง จักมิไร้
......ให้อภัย
ผิด! จะมิจดจำ
......สิน้อย
ชั่วใช่ละปล่อยไป
......พาลผลิ
คุม,แนะ,ตะล่อม,คล้อยโน้ม
......สู่ธรรม

@ ลงทัณฑ์โทษมิแก้
......ปัญหา
สอนสิ ”ปันรัก”นำ
......ละร้าย
“แบบอย่าง”ประดุจดารา
......เตือนสติ
พลาด,ระทมทุกข์แท้
......ลุปัน

ใช้ รัสสระ(สระสั้น)
แทนคำ รูปเอก ในตำแหน่ง
บังคับ (เอก ๗ โท ๔)


@ ขอ"โคลงฉันท์"ผลิให้
.....ไสวกานท์
โดย ละ"รูปเอก" จาร
.....จะแจ้ง
แทนด้วย"สระสั้น" วาน
.....ชมติ..กันนา
แต่งสิ! ไป่ปล่อยแล้ง
....."ริ"นั้นสร้างสรรค์

กาพย์ ภุชงคลิลา

@ กาพย์บุราณ....ลองจารแนะชี้
สอง สี่ สี่ สี่...........ยาก ฤ ง่ายร่ายดู



ฉันท์ ภุชงคลิลา ๑๔

@ คค......ลคคค
คคลค......ลคคค

@ รูปแบบ....สิอิงแอบ เดิม!
สิบสี่ มิเติม...ริเริ่มลองพลัน

ฉันท์ ภุชงคลิลา ๑๕

@ คลค.....ลคคค
คคลค......ลคคค

@ หากจะปลุก...สนุกกานท์ฉันท์
แต่งเติมสระสั้น...ประชันกันเลย


ฉันท์ ภุชงคลิลา ๑๔ (อีกแบบ)
@ คค......คคลค
คคลค......ลคคค

@ หากเพื่อน.......ใคร่เลื่อนขยับ
"เสียงสั้น"จะปรับ..."ตำแหน่ง" ได้เลย!

ฉันท์ ภุชงคลิลา ๑๕ (อีกแบบ)
@ คลค.....คคลค
คคลค......ลคคค

@ หรือเสนอ.....รูปใดก็เผย
จารแต่งมิเฉย....สิเสริมส่งกัน

แบบ 3 "ฉันท์ฉบัง ๑๖"

คลคคลค
คลคค
คลคคลค

@ กาพย์ฉบัง เดิมประสงค์
ขอพินาศ จง
อันธพาล มารมลาย

@ สรร(ะ)เสริญ ให้กำจาย
จาร ริเริ่ม "ร่าย"*
เปล่งพระพร บารมี


* โองการดำน้ำและลุยเพลิง
แต่งเป็นร่ายและกาพย์ฉบัง

ร่าย เป็นคำเชิญสิ่งศักดิ์สิทธิ์
ฉบัง เป็นคำแช่งผีที่เห็นแก่สินบน

สุจิตต์ วงษ์เทศ
มติชนสุดสัปดาห์
20-26 เมษายน 2555

ฉันท์ฉบัง ๑๖

(* วรรค 6 คำ
จะแต่งแบบ 3-3
หรือ 2-2-2 ก็ได้ ครับ)

ฉบัง มีรากจากคำเขมร "จฺบําง"
หรือ "จํบําง" (ไทยใช้ จำบัง)
 - รบ สงคราม

แบบ 1 "ฉบังฉันท์ ๑๖"

คลคคคค
คลคค
คคลคคค

@ รั้งฉบัง รั้งรุกราน
ร่วมขจัดพาล
สุขสันติ โลกดั่งสรวง

@ สุขสงบ ชนทั้งปวง
พึงละเล่ห์ลวง
ปกป้อง "ระทม" แบ่งปัน

แบบ 2 "จำบังฉันท์ ๑๖"

คคลคคค
คคลค
คคลคคค

@ สงคราม ฉบัง ยั้งหยุด
ไป่ปล่อยริผุด
แยกแตกระแหง แล้งใจ

@ โลกหล้า สวรรค์ ใช่ไกล
ร่วมแรง ไสว
ธรรมจง จรัส ดำรง

ยานีฉันท์ ๑๑ (อีกแบบ)

@ ค ค ล ค ค ... ล ค ค ค ค ค
     ค ค ล ค ค ... ล ค ค ค ค ค

@ มีผู้ ประสงค์ให้
แสดงไข ใน "ความต่าง"
กาพย์ฉันท์ สิจัดวาง
จะยึด"ต่าง" จากหลักใด

@ "เสียง"! ฉันท์ ตระหนัก จง
จะยึดตรง "ทุกเสียง"ใส
"ตำแหน่ง" กำหนดไว้ *
มิอาจให้ ปรับเปลี่ยนเลย

* อำ ใอ ไอ เอา เป็น
ครุ หรือ ลหุ ก็ได้
ที่นี้
ตำแหน่ง : ตำ เป็น ครุ
กำหนด  :  กำ เป็น ลหุ

แต่หากมี วรรณยุกต์
จะจัดเป็น ครุ ครับ

ยานีฉันท์ ๑๑

@ ค ค ล ค ค ... ค ค ค ล ค ค
     ค ค ล ค ค ... ค ค ค ล ค ค

@ ขอเริ่ม ริจารฉันท์
"ยานี"นั้น เสนอแปลง
"เสียงสั้น" สิเติมแต่ง
แต่ยึด"ง่าย" แสดงเห็น

@ "ยานี" สิฉันท์ใหม่
หวังจักให้ริลองเข็น
ไม่นานจะจารเป็น
พร้อมร่วมกันประชันฉันท์

ฉันท์ ธนัญชยางค์ ๓๒

@ หวังฉันท์ไสว
เปิดกว้างพิสัย
จารขานวิไล
แผ่ไกลพระธรรม
จงเยาวชน
ทุกหนมุนำ
เมตตาลุล้ำ
"รัก"ค้ำ"ระทม"

@ ปันแบ่งกระทำ
"จริงใจ"สิย้ำ
พ้นพาลขยำ
ผลบุญสะสม
โลกหล้าผลิสันต์
ด้วยธรรม์นิยม
"ตัดตน"ผละขม
รื่นรมย์นิรันดร์

ฉันท์ ธนัญชยางค์ ๓๒

@ ฉันท์นี้ริง่าย          จ ารพอสบาย
เสียงสั้นสิคลาย        ร่ำร่ายไสว
ร้อยกรองกำหนด     เกณฑ์กฎลุให้
สาวหนุ่มมุได้   กานท์กลอนประเทือง

กาพย์ธนัญชยางค์
          กาพย์ชนิดนี้ข้าพเจ้าออกแบบให้ใช้เป็นคำอธิบายภาพเรื่อง 
“ศรีธนญชัย”  ที่พิมพ์สัปดาห์ละชุด  ในหนังสือพิมพ์ “ประมวสาร”   
กาพย์อย่างใหม่นี้ก็คือ
กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ แบบเก่านั้นเอง  แต่เติมอีก ๔ คำแลเพิ่มสัมผัสเข้าอีก 
รูปภาพที่พิมพ์ใน “ประมวญสาร” นั้น  ภาพหนึ่งมีที่สำหรับคำอธิบายเพียงบันทัดเดียว  ยาวเพียง
๔ นิ้วครึ่ง  จึ่งต้องใช้กลอนชนิดที่
จุความได้มากในที่น้อย  แลเมื่อแยกบทหนึ่งเป็นสองบันทัด  ก็ให้บรรทัดยาวเท่ากัน 
กาพย์ธนัญชยางค์ได้กำเนิดด้วยประการฉนี้

พระราชวรวงค์เธอ
กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์
(น.ม.ส.) 

** ข้อมูลจาก "บ้านกลอนน้อย"
ขอบคุณ ครับ