ต่อไป →

[เริงอักษร]

..ซ่อนกลิ่น..

**ซ่อนกลิ่นอวล หวลหอม ถนอมกลีบ
ใบเรียวลีบ จีบงอ เป็นช่อหวาน
ขาวประทิน กลิ่นกล้า ท้าลมทาน
กอตระการ บานเย้า เหล่าภมร

**พันธุ์ดอกลา กล้าแรง แซงด้วยกลิ่น
ที่ยลยิน จินตนา กล้าสมร
กลีบดอกเดี่ยว เรียวรับ จับกอกร
ยามจากจร อ้อนจำ คำดอกลา

**พันธุ์ดอกซ้อน ย้อนแย่ง แบ่งเป็นคู่
ชายตาดู รู้นัย ใบหนึ่งหนา
ใบหนึ่งบาง จางกลิ่น สุคนธา
สองใบคา ค้างซ้อน ย้อนให้จำ.



ดอกช่อนกลิ่น
ชื่อภาษาอังกฤษว่า Tuberose  

เป็นไม้หอมที่รู้จักมาตั้งแต่เด็กว่า
เป็นดอกไม้ต้องห้ามไม่ให้มาปลูกในบริเวณบ้าน  
ข้อมูล จริงๆ แล้ว ดอกซ่อนกลิ่น
เป็นต้นไม้ที่เหมาะกับคนที่ชอบไม้หอม
การใช้ประโยชน์ที่ไปเกี่ยวโยงกับความเชื่อของคน
ก็เลยทำให้ไม้หอมต้นนี้ถูกห้าม ไม่ให้ปลูกในบ้าน

ถ้าพูดในมุมของการจัดสวนแล้ว
ซ่อนกลิ่นเป็นต้นไม้ที่น่าสนใจ
เป็นไม้หัวที่ขนาดเล็กๆ ใช้พื้นที่ปลูกไม่เยอะ
กอหนึ่งโตเต็มที่กินพื้นที่ประมาณ 20-30cm
เหมาะกับบ้านที่มีพื้นที่ไม่มากจะปลูกใส่กระถาง
กระบะเล็กๆ หรือทำแปลงปลูกเล็กๆ ก็ได้
เป็นต้นไม้ที่เหมาะกับสภาพอากาศร้อนๆ แบบบ้านเรา
เพราะซ่อนกลิ่นจะชอบอยู่แดดจัด ถึงจะให้ดอก

ทำไมเรียกดอกซ่อนกลิ่น ซ่อนชู้
ดอกซ่อนกลิ่นเป็นดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมมาก
หอมขนาดที่ว่าสามารถ
กลบกลิ่นเน่าเหม็นของศพหรือซากศพได้
คนไทยสมัยโบราณจึงนำมาใช้ในงานศพ
เพื่อ 'ซ่อน' กลิ่นของศพ
บางคนก็เรียกว่าดอกซ่อนชู้
ก็เพราะกลิ่นหอมที่รัญจวนใจ
ใครได้กลิ่นแล้วอาจจะเผลอตัวเผลอใจได้ง่ายๆ

ลักษณะทั่วไป : ซ่อนกลิ่นเป็นพืชมีหัวในดิน
หัวจะคล้ายหัวหอม เป็นหัวขาวใสๆ
ไม่ได้เป็นไม้ไทยแท้ๆ
บ้านเกิดเมืองนอนอยู่อเมริกาใต้แล้วถูกนำเข้ามา
จัดอยู่ในกลุ่มพืชล้มลุก
แต่ปลูกแล้วอยู่ได้นานมากว่า 2-3 ปี
ต้นถึงจะเริ่มโทรมแล้วก็จะตายไป
เป็นไม้ที่ไม่มีลำต้น มีเพียงพุ่มใบ
ปลูกลงดินได้ประมาณ 3 เดือน
ก็จะเริ่มออกดอกให้เห็นแล้ว  
โตเต็มที่กอจะขยายใหญ่ประมาณ 20-30cm.
แต่ช่อดอกสูงได้ถึง 2-3ฟุต
เหมาะกับพื้นที่ที่จำกัดอย่าง
ริมระเบียงห้อง ระเบียงคอนโดเล็กๆ
หรือดาดฟ้าตึกแถว

ซ่อนกลิ่นที่เราเห็นทั่วไป จะมีอยู่ 2 แบบ คือ

ซ่อนกลิ่นดอกลา กับซ่อนกลิ่นดอกซ้อน

ซ่อนกลิ่นดอกลา กลีบดอกของเขาจะมีแค่ชั้นเดียว
กลิ่นหอมแรง นิยมนำไปสกัดเอาน้ำมันระเหย
ไปทำหัวน้ำหอม จะเป็นสายพันธุ์ที่แพร่หลายมากที่สุด
พบเห็นได้ทั่วไป

ส่วนซ่อนกลิ่นดอกซ้อน กลีบดอกซ้อนกันสองชั้น
กลิ่นจะหอมอ่อนกว่าซ่อนกลิ่นดอกลา
ให้ดอกสวยกว่า สายพันธ์นี้จะนิยมไปประดับตกแต่งสถานที่
หรือในงานพิธีต่างๆ

ใบและดอก : ใบจะงอกขึ้นมาจากหัวที่อยู่ในดินเป็นกอ  
ใบเป็นสีเขียวอ่อน เรียวยาว โผล่ขึ้นมาจากดินประมาณ 1ฟุต
ก้านช่อแข็งแรง ตั้งตรง สูงประมาณ 2-3ฟุต  
ส่วนดอกเป็นดอกสีขาวปลายดอกอาจจะแต้มสีชมพูอ่อนๆ  
ดอกแต่ละดอกยาวประมาณ1นิ้ว ออกรอบๆช่อ 40-90ดอก/ช่อ
 ออกดอกตลอดปี ยิ่งช่วงอากาศเย็นแทงช่อบ่อยกว่าช่วงอื่นๆ  
เวลาบานก็จะไล่บานจากโคนไปหาปลายช่อ
กินเวลากว่าจะบานหมดทั้งช่อก็จะอยู่ให้ชื่นชม 5-7 วัน  
ทรงสวย สามารถตัดช่อเอาไปปักใส่แจกันทรงสูงไปตั้งโต๊ะได้

การขยายพันธุ์ : ซ่อนกลิ่นขยายพันธ์ด้วยหัว
สามารถทำได้ 3 วิธีคือแยกหน่อ

1.ใช้มีดตัดแยกหน่อที่ขึ้นมาจากกอเดิม
แต่ควรจะทำกับกอที่ยังไม่เคยออกดอกมาก่อน หน่อถึงสมบูรณ์  
2.ขุดหัวขึ้นมาเอาไปเพาะเลี้ยง วิธีนี้ง่าย สะดวก
และโอกาสสำเร็จสูง ก่อนจะเก็บหัวขึ้นมา เขาจะทำให้
ซ่อนกลิ่นโทรมก่อนด้วยการค่อยๆ ลดน้ำลงเรื่อยๆ จนใบหลือง
แล้วค่อยขุดหัวขึ้นมา
3.การตัดแบ่งหัวที่มีตาติดมาด้วย
ตา จะปุ่มเล็กๆ ยื่นออกมาจากหัว
เป็นส่วนที่ใบสามารถงอกขึ้นมาได้
แล้วเอาไปเพาะเลี้ยง วิธีนี้ใช้เวลานาน
และก็ต้องเป็นคนที่ชำนาญ ดูตาเป็นถึงจะทำได้
                                      
การดูแล :  ซ่อนกลิ่นชอบอยู่ในที่แดดจัดๆ  
น้ำ ความชื้นปานกลาง  ไม่ชอบดินที่น้ำท่วมขัง
หรือระบายน้ำได้ช้า ถ้าฝนไม่ตกก็รดทุกๆ 2-3วัน
หรือดูว่าดินแห้งมากน้อยแค่ไหนก็อาจจะปรับให้น้ำถี่ขึ้นได้
ช่วงหน้าฝน ซ่อนกลิ่นจะโตเร็ว แตกกอสูงใหญ่กว่าช่วงอื่นๆ
ใบอาจจะเยอะขึ้น ออกดอกน้อยลง ช่วงนี้แหละที่โรคต่างๆ
ที่มากับฝนจะเริ่มทำลายกอได้
เพราะฉะนั้นช่วงหน้าฝนก็อาจจะต้องลงมาดูแล
ตัดแต่งใบบางส่วนออก ให้กอโปร่งโล่งกันหน่อย
จะได้เป็นการลดโอกาสเป็นโรคได้
เรื่องที่จะต้องระวังก็มีเรื่องเดียวคือ เรื่องน้ำท่วม น้ำขังโคนต้น

..........*-*..........

เริงอักษร
๒๒ กันยายน ๒๕๕๙

[ครภูธน®]

๏ ซ่อนกลิ่น โปรยหอมรินมาเรียงเคียงย่ำค่ำ พวงช่อพุ่มนุ่มความเกินงามล้ำ หนอเริงระบำแตกบาน..บนลานเพลง ๏ ซ่อนกลิ่น บรรเจิดศิลป์โยกส่ายปลั่งกระจายเปล่ง รำพึงหอมกล่อมพลันน้อมบรรเลง จูบกลีบเต่งแรกตูม..เริ่มอูมฉะนี้๚ะ๛                            คอนพูธน®