“อินเทอร์เน็ตลิซึม!” อาการเสพติด ภัยเงียบใกล้ตัวคุณ

“อาการเสพติด” ภัยเงียบใกล้ตัวคุณ
โจ๋ 18 คลั่งเกมออนไลน์ ลากแท็กซี่เป็นเหยื่อซ้อมมือ สาวสวิสโดนไล่ออกจาก
งาน เพราะถูกจับได้ว่าเล่นเฟซบุ๊กระหว่างลาป่วย เด็กสเปนติดมือถือหนัก
ไม่กิน ไม่นอน ไม่เรียน ถูกส่งบำบัดด่วน
ตัวอย่างดังกล่าวไม่ใช่แค่พาดหัวสนุกๆ ปลุกเร้าความสนใจ แต่เป็นส่วนหนึ่งของเหตุการณ์จริง ที่เกิดขึ้นแทบ
ทุกมุมโลก และเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย ซ้ำร้ายบางคนยังอาจตกเป็นเหยื่อของมันโดยไม่รู้ตัว
ภัยเงียบแสนร้ายกาจนี้มีชื่อเรียกว่า อาการเสพติดอย่างอ่อนๆ! (Soft Addictions)
เราเสพติดอะไรกันบ้าง
แทบไม่น่าเชื่อว่า ทุกกิจกรรมที่เราทำในแต่ละวันตั้งแต่ลืมตาตื่นขึ้นมาจนกระทั่งถึงเวลานอนหลับพักผ่อนอีกครั้งหนึ่ง
เช่น ดื่มกาแฟ กินอาหารฟาสต์ฟู้ด ช็อปปิ้ง ดูโทรทัศน์ ฟังเพลง คุยโทรศัพท์ เล่นอินเทอร์เน็ต
หรือพฤติกรรมการแสดงออกบางอย่าง เช่น ไม่ตรงต่อเวลา ผัดวันประกันพรุ่ง ขี้เมาท์ ช่างประชดประชัน เหน็บแนม
แม้แต่กิจกรรมเฉพาะกิจอย่างการทำศัลยกรรม

ทุกสิ่งที่กล่าวมาล้วนสามารถพัฒนาเป็น “อาการเสพติด” ได้โดยไม่ยาก เมื่อใดก็ตามที่สิ่งเหล่านั้นไม่ใช่แค่
“Do” แต่เป็น “Overdo” หรือเป็นการกระทำที่มากเกินกว่าปกต ิซึ่งส่งผลกระทบต่อกิจกรรมอื่นๆ
ในชีวิตทั้งของเจ้าตัวเองรวมไปถึงผู้คนรอบข้าง

ที่สำคัญคือ กว่าจะรู้ตัวว่าเริ่มเสพติดสิ่งเหล่านี้เข้าให้แล้วแต่ละรายก็ต้องใช้เวลานานพอดู เพราะแทบทุกคน
มักคิดว่ากิจกรรมและพฤติกรรมเหล่านี้ไม่เป็นอันตราย ไม่ผิดแปลกจากสังคม ไม่ผิดกฎหมาย ทำได้โดยเสรี
ไม่ต้องหลบๆ ซ่อนๆ เหมือนกับการเสพสิ่งเสพติดต้องห้าม

ทว่าในความเป็นจริงนั้น ดอกเตอร์จูดิท ไรท์ (Dr. Judith Wright) เจ้าของผลงาน The Soft Addiction
Solution หนังสือขายดีในสหรัฐอเมริกา นักพูดสร้างแรงบันดาลใจชื่อดัง และผู้ก่อตั้ง Wright Graduate
Institute (Philosophy & Misson) สถาบันพัฒนาทางศักยภาพมนุษย์ เผยว่า

หากนำความรู้สึกที่เกิดขึ้นยามทำกิจกรรม หรือแสดงพฤติกรรมเสพติดเหล่านี้เปรียบเทียบกับการติดสิ่งเสพติดจริงๆ
เราจะพบว่าความรู้สึกเสพติดที่เกิดขึ้นนั้น “แทบไม่ต่างกันเลย” เพราะทำให้เราหลุดพ้นหรือหมดความ
สนใจต่อกิจกรรมรอบข้าง ทั้งยังไร้ความรู้สึกต่ออารมณ์อื่นๆ เช่น ความเครียด ความหดหู่ ซึมเศร้า ณ เวลานั้น
ได้โดยสิ้นเชิงเหมือนกัน

ถึงตรงนี้ลองมาสำรวจตัวเองดูไหมว่า “คุณเริ่มมีอาการเสพติดหรือยัง”
คุณเริ่มสนุกที่จะทำสิ่งเหล่านั้น และมักต้องเพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อยๆ ในแต่ละครั้งจึงจะพอใจ
คุณทำสิ่งเหล่านั้นด้วยความเคยชินเหมือนเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตแม้จะแทรกแซงกิจวัตรอื่นๆ ก็ตาม
คุณรู้สึกเหมือนขาดบางอย่างในชีวิตไป หากวันไหนไม่ได้ทำสิ่งเหล่านั้น
ถ้ามีใครขัดใจหรือมีอุปสรรคทำให้คุณไม่สามารถทำสิ่งเหล่านั้นได้ คุณจะโมโหร้ายจนน่าตกใจ
เมื่อมีคนตั้งข้อสงสัยว่า “คุณเริ่มติดสิ่งเหล่านั้นเข้าแล้ว” คุณจะไม่พอใจและรีบปฏิเสธทันที
คุณพยายามหาข้ออ้างหรือโกหกคนอื่นว่าที่ต้องทำไปก็เพราะความจำเป็นทั้งนั้น
คุณมักบอกตัวเองว่า “คุณเลิกมันได้ง่ายๆ” แต่เมื่อพยายามลองเลิกดูจริงๆ กลับทำไม่ได้สักที
ประสิทธิภาพการทำงานลดลง ความสัมพันธ์ในครอบครัวเริ่มแย่ หรือสถานการณ์การเงินเริ่มสั่นคลอน
เมื่อถูกจับตามองมากขึ้น คุณก็มักแอบทำกิจกรรมนั้นไม่ให้ใครรู้เหมือนคนกลัวความผิด
ถ้าคำตอบของคุณคือ “ใช่” มากกว่า 4 ข้อขึ้นไป นั่นหมายถึงว่า อาการเสพติดเล่นงานคุณเข้าให้แล้ว

เสพติด “ไม่ดี” อย่างไร
จูดิท ไรท์ บอกว่า ถึงแม้ว่าการเสพติดอ่อนๆ นี้อาจจะฆ่าหรือทำร้ายคุณไม่ได้รุนแรงเท่ากับสิ่งเสพติด
แต่ก็สามารถ “บ่อนทำลายชีวิตคุณ” ได้ทีละน้อยๆ เหมือนกัน ที่เห็นชัดเจนได้แก่ความสูญเสียต่อไปนี้

เสียเวลา เวลาที่จัดสรรไว้สำหรับกิจกรรมอื่นๆ ถูกเบียดบังจนต้องอดนอน หลับใน มาสาย
เสียเงิน ใช้เงินเกินความจำเป็น เช่น ค่าช็อปปิ้ง ค่าโทรศัพท์ ค่าอินเทอร์เน็ต ฯลฯ
เสียเพื่อน เสียพื้นที่ความรักในครอบครัว ใส่ใจอยู่แต่กิจกรรมตรงหน้า ปฏิสัมพันธ์กับผู้คนรอบข้างลดลงอย่างน่าใจหาย
สุดท้ายจะเหมือนอยู่ในโลกส่วนตัวตลอดเวลา
เสียโอกาสความก้าวหน้าในการศึกษาและหน้าที่การงาน ทำทุกอย่างอย่างรีบเร่งเพื่อให้ได้ทำกิจกรรมที่เสพติดโดยเร็วที่สุด
คนเหล่านี้จึงมักขาดความรอบคอบและการตัดสินใจที่ดี

เสียสุขภาพ พักผ่อนไม่เพียงพอ กินอาหารไม่มีประโยชน์ เครียด ขาดการออกกำลังกาย
เสียคน หมดความน่าเชื่อถือ เช่น โกหกบ่อยขึ้น ชอบผัดวันประกันพรุ่ง กลายเป็นคนไม่รู้จักพอ
ร้ายยิ่งไปกว่านั้น การเสพติดบางกรณียังอาจทำให้คุณ “เปลี่ยน” เป็นคนละคนทั้งทางร่างกายและจิตใจ ทำ
ความเสียหายให้คุณชนิดที่ไม่อาจเรียกร้องกลับคืนมาได้

ดังกรณีของเด็กติดเกมที่ต้องชิงทรัพย์เพื่อหาเงินมาซื้อชั่วโมงเล่นเกม บางคนก็ “อินจัด” จินตนาการว่า
ตัวเองอยู่ในเกมถึงขั้นลงมือทำร้ายผู้อื่นจนถึงแก่ชีวิตก็มีให้เห็นอยู่บ่อยๆ หรือการคลั่งศัลยกรรมอย่างหนักจน
เปลี่ยนเป็นคนละคน แม้แต่คนใกล้ชิดที่สุดอย่างพ่อแม่ก็จำลูกตัวเองไม่ได้

โรคยอดฮิต “อินเทอร์เน็ตลิซึม!”
นิตยสาร New Scientist จากประเทศอังกฤษ เผยถึงโรคกลุ่ม “E-Habits”
หรือโรคที่เกิดจากนิสัยการใช้อินเทอร์เน็ตจนเสพติดว่า
นับวันจะเพิ่มปริมาณมากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งนี้โรคยอดฮิตบางส่วน ได้แก่

Crackberry ชื่อเรียกพฤติกรรมรวมๆ ของคนวิตกจริตที่ต้องคอยเช็กโทรศัพท์มือถือ อีเมลตลอดเวลา
Egosurfing คนที่มักบอกตัวเองว่า “ใช้เวลานิดเดียว” แต่จริงๆ ใช้เวลาไม่เคยต่ำกว่า 1 ชั่วโมง
Blog streaking คนที่ชอบนำข้อมูลส่วนตัวไปเผยแพร่ตามเว็บไซต์สาธารณะจนเกิดอันตราย
YouTube narcissism คนชอบอัพเดตคลิปวิดีโอใหม่ๆ ทั้งของตนเองและผู้อื่นเผยแพร่สาธารณะ
Cyberchondria คนที่ชอบอ่านข้อมูลทางการแพทย์ในเว็บไซต์แล้ววิตกจริตจิตป่วนตามข้อมูลนั้นๆ
Wikipediaholism คนที่ชอบเข้าไปเพิ่มข้อมูลในเว็บไซต์สารานุกรมออนไลน์เสรีต่างๆ ให้ทันสมัยตลอดเวลา

ศัลยกรรมเปลี่ยนชีวิต
ฮัน มี อ๊ก อดีตนักร้องสาวสวยเกาหลีที่คลั่งศัลยกรรมอย่างถอนตัวไม่ขึ้น จนกระทั่งแพทย์ปฏิเสธจะทำ
ศัลยกรรมให้เธออีกต่อไป เธอจึงตัดสินใจฉีดพาราฟินและน้ำมันที่ใช้ทำอาหารเข้าใบหน้าตัวเองหลายครั้ง
ไม่นานนักศีรษะของฮันก็เริ่มขยายใหญ่ขึ้นจนน่ากลัว สายตาพร่ามัวมองแทบไม่เห็นและไม่สามารถหันศีรษะได้เลย

ปัจจุบันฮันเข้ารับการผ่าตัดกว่า 15 ครั้ง ด้วยความหวังที่จะกลับมามีชีวิตปกติอีกครั้ง แม้จะไม่สวย
ไม่มีชื่อเสียงเหมือนแต่ก่อนก็ตาม เพราะเธอได้เรียนรู้แล้วว่า “ความสุขที่แท้จริงไม่ได้อยู่ที่ความงาม”

ฮัลโหล ฮัลโหล เทเลโฟนลิซึมมาแล้วจ้า
องค์กร ASR ของญี่ปุ่น (องค์กรค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับความเป็นมนุษย์) สำรวจพบว่า ประชากรญี่ปุ่นจำนวน 128 ล้านคน
มีวัยรุ่นใช้โทรศัพท์มือถือประมาณ 48 เปอร์เซ็นต์ และในจำนวนนั้นมีคนเป็นโรคเสพติดการใช้โทรศัพท์มือถือถึง 13 เปอร์เซ็นต์
หรือประมาณ 8,652,800 คน

แต่นั่นยังไม่น่าตกใจเท่ากับที่องค์กร ASR พบว่า เมืองไทยเราน่าจะมีคนเป็นโรคนี้จำนวนถึง 16,582,000 คน
ต่อจำนวนประชากร 65 ล้านคน และยังอาจเพิ่มจำนวนขึ้นอีกเรื่อยๆ

นี่เป็นสัญญาณอันตรายที่บ่งบอกว่า ถึงเวลาแล้วที่เราต้องหันมาใส่ใจพฤติกรรมการใช้มือถือของตนเองและคนใกล้ตัว
เพราะไม่เพียงการติดโทรศัพท์มือถือจะเพิ่มค่าใช้จ่ายโดยไม่จำเป็นแล้ว พฤติกรรมดังกล่าวยังทำให้
คุณอายุสั้นลงอีกด้วย เพราะต้องเผชิญกับโรคเส้นประสาทคออักเสบเส้นประสาทหูอักเสบ หูน้ำหนวก ฯลฯ

พาตัวเองให้เป็น “ไท” จากอาการเสพติด
ดอกเตอร์เดวิด กรีนฟิลด์ (David Greenfield, Ph.D.) ผู้อำนวยการสถาบันการศึกษาการเสพติดอินเทอร์เน็ตและเทคโนโลยี
สหรัฐอเมริกา แนะนำว่า ไม่มีประโยชน์ที่จะ “หยุด” ความต้องการเหล่านั้น เพราะเป็นเรื่อง
ธรรมชาติที่เกิดขึ้นกับทุกคน แต่เราสามารถอยู่ร่วมกับมันได้ด้วยคำแนะนำต่อไป

สำรวจตัวเอง ว่า “ติด” กิจกรรมอะไร เพราะอะไร (ร่างกายต้องการหรือจิตใจต้องการ)
รู้ใจตัวเองว่าลึกๆ แล้วความต้องการที่แท้จริงของคุณคืออะไร
ประมวลผล คิดเปรียบเทียบผลดี - ผลเสียที่เกิดจากสิ่งเหล่านั้นทั้งในระยะสั้น ระยะยาว
เอากฎของสงครามมาใช้ จำลองสถานการณ์ให้ตนเองอยู่ในภาวะบีบบังคับที่ต้องเริ่ม “จำกัด” หรือ
“ละการกระทำ” สิ่งเหล่านั้นให้น้อยลงกว่าที่เป็นอยู่ โดยห้ามฝ่าฝืนกฎนี้อย่างเด็ดขาด
ถึงคราต้องเปลี่ยน ลองเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ใหม่ คบหาเพื่อนให้หลากหลายมากขึ้น เพื่อให้ได้การแลก เปลี่ยนแนวคิดใหม่ๆ
ไม่ให้หมกมุ่นอยู่กับความสนใจเดิมๆ หากิจกรรมใหม่ๆ ทำ
หาหน่วยสนับสนุน ถ้ารู้สึกว่าตัวเองเริ่มอาการหนัก ลองคุยกับคุณพ่อคุณแม่ พี่น้อง เพื่อนสนิท หรือไปพบนักจิตวิทยา
ผู้เชี่ยวชาญโดยตรงเพื่อขอคำปรึกษาในการแก้ไขอาการนี้จะดีที่สุด
สุดท้ายขอให้นึกถึงประโยคที่ว่า “ชีวิตเป็นของเรา เราคือคนกำหนดชีวิตเอง”
เพราะฉะนั้น อย่าให้ชีวิตเราต้องยอมสยบอยู่ภายใต้อำนาจของสิ่งหนึ่งสิ่งใด จงรู้ใจตัวเอง
ทำในสิ่งที่ต้องการอย่างพอเหมาะโดยยึดหลักทางสายกลางนั่นแหละ...ดีที่สุด

KBeautifullife